muathutim
15-10-2007, 01:34 AM
Câu chuyện Hoa ti gôn này rất đơn giản , ko có những tình tiết đỉnh điểm , gây cấn , nhẹ nhàng kể về một chuyện tình của chàng họa sư với một người đã có chồng , vì sợ dư luận , sợ tai tiếng , thiếu phụ đã ko dám bỏ tất cả mà đi theo tiếng gọi tình yêu. Nàng bị đau đớn giày vò mà chết , và họa sư cũng ở vậy ko lấy vợ. Và mỗi mùa hoa ti gôn , họa sư để hoa đầy trong phòng vẽ của mình. Truyện là thế !
Vấn đề là truyện này được quan tâm là do những gì diễn ra sau khi truyện được đăng.
Nếu những ai quan tâm đến văn đàn trong giai đoạn 30- 45 , hẳn biết đến cái tên T.T. Kh. Nhưng đó là ai thì còn là một dấu hỏi. mọi chuyện bắt đầu từ câu chuyện này đây. Truyện ngắn Hoa ti-gôn của nhà văn Thanh Châu đăng trên tờ tiểu thuyết thứ 7 năm 1937.
Sau đó tòa soạn TTTB nhận được ba bài thơ kí tên TTKH : Hai sắc hoa ti tôn , Bài thơ thứ nhất , Bài thơ cuối cùng.
Sau khi thơ được đăng , TTTB có đề nghị tác giả cho biết địa chỉ thì nhà văn Thanh Châu nhận được một bức thư ko muốn công khai tên tuổi vì đời riêng có nhiều éo le đau khổ.
Sau đó thì TTKh như biến mất khỏi thi đàn , để lại cuộc tranh dành của các thi sĩ , ai cũng nhận đó là người yêu mình.
Hi vọng mọi người đọc truyện này để hiểu thêm về thơ TTKh.
Vì thế muathutim ngồi chăm chú type lên ( bình thường lười lắm )
chú thích của Muathutim.
*******************
“Hoa leo ti-gôn sắc đỏ,sắc hồng , sắc trắng năm nào cũng vậy,một mùa tàn lại một mùa nở. Nó chẳng giống lòng bất trắc của con người…”
KHÁI HƯNG (Gánh hàng hoa )
Sáng nào cũng vậy hết giờ dạy vẽ ở trường Mỹ Thuật về qua phố Tràng Tiền,hoạ sĩ Lê cũng không quên mua một bó hoa “ti-gôn”. Đó là thói quen của hoạ sư mà không một người bạn hay người học trò than nào mà không biết rõ. Đến mùa hoa ti-gôn nở nhiều nhất, trong nhà hoạ sư Lê người ta không còn thấy một thứ hoa nào khác.Mà có người nào tẩn mẩn ngắt một nụ hoa nho nhỏ ấy xem kỹ,họ sẽ cho lời nhận xét của hoạ sư Lê là đúng: “Hoa ti-gôn” hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu hồng dịu như nhuộm máu đào”.Rồi người ta phải tự hỏi thầm:
“Tại sao hoạ sư Lê lại thích chơi cái thứ hoa trông như giấy ấy, để trong phòng quá một ngày đã rụng rồi? Chắc có điều tâm sự chi đây”.
***
Một buổi trưa - hồi đó Lê Chất 24 tuổi, còn là một hoạ sĩ nghèo mới ra trường- một buổi trưa đạp xe về các vùng lân cận Hà Nội, Lê Chất rẽ vào làng Mọc với giá vẽ buộc trên xe.Người thiếu niên ấy đi tìm cảnh đẹp.
Mà cảnh đẹp đây là một thiếu nữ chàng mới gặp chiều qua.
Đến gần một ngôi nhà cũ kỹ,trông ra dáng biệt thự của một ông quan hưu dung làm chỗ nghỉ ngơi.Chất hãm xe,nghểnh cổ nhìn qua một hang rào cây tốt um tùm. Chiều qua, lúc Chất sắp đạp xe rất nhanh qua đó, tình cờ liếc mẳt vào nhà, bỗng thấy một thiếu nữ đứng trên một chiếc ghế cao, đang với tay lên những dây hoa đỏ trên giàn nứa.Người con gái mặc áo cánh lụa cụt tay, hở cổ, để lộ một màu da khoẻ mạnh, như thứ da thường ra nắng của những cô gái nhỏ: Hai má ửng hồng, vài sợi tóc trên vừng trán, cảnh “con gái hái hoa” ấy như một bức tranh linh động, khiến người hoạ sĩ phải dừng chân đứng ngắm không chán mắt. Khuôn mặt đầy đặn, vẻ đẹp thong minh,nhất là đôi môi có một nét vẻ lạ, đó là thứ nhan sắc hiếm hoi,ai trông thấy một lần đều in sâu trong trí nhớ. Thiếu nữ vô tình, bận gỡ hoa trên giàn đã để Lê Chất có thì giờ nhìn ngắm kỹ. Đến khi cô gái bước xuống đất, sắp vào nhà, đưa mắt nhìn ra đường thấy có ngươờ đứng nhìn mình, mới cau mày tỏ vẻ không bằng lòng.
Nhưng từ hôm đó, họa sư cũng đạp xe vào làng Mọc, giá vẽ buộc trên xe, mà chẳng vẻ bao giờ, vì còn bận quẩn quanh biệt thư. thiếu nữ động trông thấy bóng anh chàng là lẫn vào nhà.
Lê Chất chỉ còn thấy nàng vài lần nữa là thôi bởi vì ngôi nhà hình như sau đó không có người ở nữa , ngày nào cũng chỉ thấy một ông già cuốc cỏ trong vượn
Rất lâu, Lê Chất mơ màng đến người thiếu nựanh cố nhớ lại khuôn mặt , thân hình, hai cánh tay đẹp để trần, nhất là đôi môi của thiếu nữ. Anh đã vẽ nhiều croquis cất trong an-bom để ghi giữ lại, rồi dần dần cũng quên đi...
Lê Chất đã nổi tiệng Thầy học cũ của anh vì mến tài đã đưa anh lên một địa vị mà nhiều người ghen tị.Tranh của anh được nhiều báo nước ngoài nói đến. Và bán với giá cao: anh đã bỏ lối phong cảnh để vẽ người.Tranh vẽ người của chàng, nhất là tranh vẽ đàn bà đã khiến các bạn Chất tặng cho cái tên: "Người lấy máu để vẽ các cô gái đẹp". Họa sĩ đã trở nên giàu có, mặc sang, và khó tính.Lê Chất bây giờ đã đứng tuổi, đã lâu không còn là gã họa sĩ nghèo, huýt sáo đạp xe quanh vùng lân cận Hà thành đi tìm cảnh đẹp , với giá vẽ buộc trên xe đạp.
Mùa lạnh năm ấy, Lê Chất đi vẽ ở vùng Vân Nam phủ. Trong một bữa tiệc chiêu đãi ở tòa lãnh sự Pháp, chàng trông thấy một thiếu phụ An Nam đẹp, đẹp một vẻ khác thường , nhưng có dáng buồn. Chất bỗng ngờ ngờ như hơn một lần đã gặp người này. ở đâu? Chất giật mình. Có thể nào? nhưng quên làm sao được khuôn mặt ấy, đôi môi ấy? Chất nhờ một người bạn quen giới thiệu: thiếu phụ là vợ một viên chức trong tòa lãnh sự, nói tiếng Pháp rất thông. Trong một bản "tango", đột nhiên Lê Chất hỏi thiếu phụ:
- Bà vẫn thích hoa "Tigôn" chứ?
Thiếu phụ nhìn chàng rất ngạc nhiên:
- Ông nói gì,... tôi không được hiểu.
- Có lẽ bà đã quên cả Hà thành..., làng Mọc..., cái biệt thự xinh xinh có một giàn hoa...
Người đàn bà ấy kêu lên, mắt long lanh:
- Có phải ông là cái anh chàng họa sĩ vẫn thường rình tôi ngày trước đó không?
Nàng nói tiếp:
- Thảo nào mới nhìn thấy ông tôi cũng tự nghĩ không biết đã gặp ở đâu. Tám, chín năm rồi đấy! Thế mà chúng ta còn nhận được nhau....
Mai Hạnh - tên thiếu phụ rất buồn rầu ở Vân Nam phủ. Nàng không có bạn , nàng đã lấy một người chồng gia thế cân đối với nhà nàng, cuộc đời rất bằng phẳng nơi đất khách. Đến giờ, gặp được người cùng xứ, - người đó lại dự vào dĩ vãng tươi đẹp của nàng - một họa sĩ nổi danh, nàng không có cảm tình với Lê Chất làm sao được? Nàng thường đến chỗ chàng ở trọ thăm chàng, và thuận ngồi cho chàng vẽ một bức tranh.
Một buổi sáng, hai người đi thăm một cảnh chùa Tàu cheo leo trên một đỉnh núi, Lê Chất nói với nàng:
- Tôi biết thể nào trong đời tôi cũng còn gặp Hạnh, bởi vì tôi vẫn không bao giờ quên cái buổi chiều ở làng Mọc. Nhưng số mệnh khiến chúng ta gặp nhau lần này có phải là để chúng ta chỉ có thể thành một đôi bạn mà thôi ư? Hạnh có đoán được lòng tôi lúc này không?
Mai Hạnh, giọng run run và mặt tái nhợt, giơ tay bịt miệng Lê Chất lại. Lê Chất ôm lấy nàng, nàng không cưỡng:
- Em cũng yêu anh ngay từ buổi đầu...
Thế là, hai người như sống trong một cơn mê. Mai Hạnh cố chống chọi lại với ái tình. Lê Chất thì lo ngại, tính toán, như ngồi trên đống lửa. Chàng định cùng người yêu trốn đi Nhật Bản, chàng không cần gì danh dự, chức nghiệp, dư luận của đời nữa. Khi mà người ta yêu thì còn có cần gì? Mai Hạnh thì yếu đuối hơn, rụt rè, e ngại. Nhưng sau nàng cũng nhận lời.
Lê Chất đã sắp đặt xong mọi việc, chàng trở về Hà Nội, lo lót, lấy được giấy đi, tiền bạc, đồ dùng đi xa đã sẵn sàng cả, thì phút cuối cùng, chàng nhận được một bức thư:
"Chất, anh hãy đi một mình và quên em đi, vì em không thể theo anh. Đừng giận em, tội nghiệp! Em không phải là hạng đàn bà có thể vượt hết những khó khăn như anh đã tưởng. Đến phút cuối cùng, em bỗng sợ, em sợ gia đình tan tác, khổ tâm thày mẹ em, chồng em khinh bỉ, tai tiếng ở đời, những lo ngại ở tương lai... em thấy rằng: "Nếu chúng ta đi với nhau, chưa chắc chúng ta đã sung sướng". Anh thấy chưa? Em là một đứa hèn! Em không yêu anh được như anh tưởng đâu, vì em đã hi sinh anh cho tất cả những lo ngại trên kia. Vậy mà em yêu anh có thể chết vì anh được. Trong đời anh còn nhiều chuyện anh có thể quên em được đấy! Nhưng còn em thì thực chẳng bao giờ, chẳng bao giờ! Vì em biết sẽ không bao giờ tự an ủi được bởi em đã làm hỏng đời em nếu em chẳng theo anh...".
Trong thư, một dây hoa "Tigôn" nhỏ ép rơi ra: Những nụ hoa chúm chím hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, đỏ hồng như nhuộm máu đào.
Chất đặt một cái hôn trên những cánh hoa và khóc, nhưng đó là một kẻ đàn ông có nghị lực: chàng đi du lịch xứ Phù Tang có mỗi một mình.
Bốn năm sau, một hôm họa sư Lê Chất thấy trên bàn giấy mình một phong thư viền đen báo tang. Chàng mở ra xem thì ra của người chồng Mai Hạnh báo tin rằng nàng đã chết. Họa sư đáp xe lửa đi Vân Nam ngay để một buổi chiều đặt trên mồ Mai Hạnh những dây hoa "Tigôn" màu máu đào, hình quả tim vỡ làm mấy mảnh. Rồi trở về Hà Nội, chàng mới sực nhớ ra rằng quên không hỏi để xem Mai Hạnh chết vì sầu muộn, hay vì một cơn cảm, sốt... chết về một bệnh gì?
Ngày nay, họa sư Lê Chất đã già rồi, nhưng cứ đến mùa hoa "Tigôn" nở nhiều nhất, không buổi sáng nào họa sư quên mua một ôm về để thay cho hoa cũ trong phòng vẽ, vì thứ hoa ấy chóng tàn.
Tiểu thuyết thứ bảy, 9-1937.
Vấn đề là truyện này được quan tâm là do những gì diễn ra sau khi truyện được đăng.
Nếu những ai quan tâm đến văn đàn trong giai đoạn 30- 45 , hẳn biết đến cái tên T.T. Kh. Nhưng đó là ai thì còn là một dấu hỏi. mọi chuyện bắt đầu từ câu chuyện này đây. Truyện ngắn Hoa ti-gôn của nhà văn Thanh Châu đăng trên tờ tiểu thuyết thứ 7 năm 1937.
Sau đó tòa soạn TTTB nhận được ba bài thơ kí tên TTKH : Hai sắc hoa ti tôn , Bài thơ thứ nhất , Bài thơ cuối cùng.
Sau khi thơ được đăng , TTTB có đề nghị tác giả cho biết địa chỉ thì nhà văn Thanh Châu nhận được một bức thư ko muốn công khai tên tuổi vì đời riêng có nhiều éo le đau khổ.
Sau đó thì TTKh như biến mất khỏi thi đàn , để lại cuộc tranh dành của các thi sĩ , ai cũng nhận đó là người yêu mình.
Hi vọng mọi người đọc truyện này để hiểu thêm về thơ TTKh.
Vì thế muathutim ngồi chăm chú type lên ( bình thường lười lắm )
chú thích của Muathutim.
*******************
“Hoa leo ti-gôn sắc đỏ,sắc hồng , sắc trắng năm nào cũng vậy,một mùa tàn lại một mùa nở. Nó chẳng giống lòng bất trắc của con người…”
KHÁI HƯNG (Gánh hàng hoa )
Sáng nào cũng vậy hết giờ dạy vẽ ở trường Mỹ Thuật về qua phố Tràng Tiền,hoạ sĩ Lê cũng không quên mua một bó hoa “ti-gôn”. Đó là thói quen của hoạ sư mà không một người bạn hay người học trò than nào mà không biết rõ. Đến mùa hoa ti-gôn nở nhiều nhất, trong nhà hoạ sư Lê người ta không còn thấy một thứ hoa nào khác.Mà có người nào tẩn mẩn ngắt một nụ hoa nho nhỏ ấy xem kỹ,họ sẽ cho lời nhận xét của hoạ sư Lê là đúng: “Hoa ti-gôn” hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu hồng dịu như nhuộm máu đào”.Rồi người ta phải tự hỏi thầm:
“Tại sao hoạ sư Lê lại thích chơi cái thứ hoa trông như giấy ấy, để trong phòng quá một ngày đã rụng rồi? Chắc có điều tâm sự chi đây”.
***
Một buổi trưa - hồi đó Lê Chất 24 tuổi, còn là một hoạ sĩ nghèo mới ra trường- một buổi trưa đạp xe về các vùng lân cận Hà Nội, Lê Chất rẽ vào làng Mọc với giá vẽ buộc trên xe.Người thiếu niên ấy đi tìm cảnh đẹp.
Mà cảnh đẹp đây là một thiếu nữ chàng mới gặp chiều qua.
Đến gần một ngôi nhà cũ kỹ,trông ra dáng biệt thự của một ông quan hưu dung làm chỗ nghỉ ngơi.Chất hãm xe,nghểnh cổ nhìn qua một hang rào cây tốt um tùm. Chiều qua, lúc Chất sắp đạp xe rất nhanh qua đó, tình cờ liếc mẳt vào nhà, bỗng thấy một thiếu nữ đứng trên một chiếc ghế cao, đang với tay lên những dây hoa đỏ trên giàn nứa.Người con gái mặc áo cánh lụa cụt tay, hở cổ, để lộ một màu da khoẻ mạnh, như thứ da thường ra nắng của những cô gái nhỏ: Hai má ửng hồng, vài sợi tóc trên vừng trán, cảnh “con gái hái hoa” ấy như một bức tranh linh động, khiến người hoạ sĩ phải dừng chân đứng ngắm không chán mắt. Khuôn mặt đầy đặn, vẻ đẹp thong minh,nhất là đôi môi có một nét vẻ lạ, đó là thứ nhan sắc hiếm hoi,ai trông thấy một lần đều in sâu trong trí nhớ. Thiếu nữ vô tình, bận gỡ hoa trên giàn đã để Lê Chất có thì giờ nhìn ngắm kỹ. Đến khi cô gái bước xuống đất, sắp vào nhà, đưa mắt nhìn ra đường thấy có ngươờ đứng nhìn mình, mới cau mày tỏ vẻ không bằng lòng.
Nhưng từ hôm đó, họa sư cũng đạp xe vào làng Mọc, giá vẽ buộc trên xe, mà chẳng vẻ bao giờ, vì còn bận quẩn quanh biệt thư. thiếu nữ động trông thấy bóng anh chàng là lẫn vào nhà.
Lê Chất chỉ còn thấy nàng vài lần nữa là thôi bởi vì ngôi nhà hình như sau đó không có người ở nữa , ngày nào cũng chỉ thấy một ông già cuốc cỏ trong vượn
Rất lâu, Lê Chất mơ màng đến người thiếu nựanh cố nhớ lại khuôn mặt , thân hình, hai cánh tay đẹp để trần, nhất là đôi môi của thiếu nữ. Anh đã vẽ nhiều croquis cất trong an-bom để ghi giữ lại, rồi dần dần cũng quên đi...
Lê Chất đã nổi tiệng Thầy học cũ của anh vì mến tài đã đưa anh lên một địa vị mà nhiều người ghen tị.Tranh của anh được nhiều báo nước ngoài nói đến. Và bán với giá cao: anh đã bỏ lối phong cảnh để vẽ người.Tranh vẽ người của chàng, nhất là tranh vẽ đàn bà đã khiến các bạn Chất tặng cho cái tên: "Người lấy máu để vẽ các cô gái đẹp". Họa sĩ đã trở nên giàu có, mặc sang, và khó tính.Lê Chất bây giờ đã đứng tuổi, đã lâu không còn là gã họa sĩ nghèo, huýt sáo đạp xe quanh vùng lân cận Hà thành đi tìm cảnh đẹp , với giá vẽ buộc trên xe đạp.
Mùa lạnh năm ấy, Lê Chất đi vẽ ở vùng Vân Nam phủ. Trong một bữa tiệc chiêu đãi ở tòa lãnh sự Pháp, chàng trông thấy một thiếu phụ An Nam đẹp, đẹp một vẻ khác thường , nhưng có dáng buồn. Chất bỗng ngờ ngờ như hơn một lần đã gặp người này. ở đâu? Chất giật mình. Có thể nào? nhưng quên làm sao được khuôn mặt ấy, đôi môi ấy? Chất nhờ một người bạn quen giới thiệu: thiếu phụ là vợ một viên chức trong tòa lãnh sự, nói tiếng Pháp rất thông. Trong một bản "tango", đột nhiên Lê Chất hỏi thiếu phụ:
- Bà vẫn thích hoa "Tigôn" chứ?
Thiếu phụ nhìn chàng rất ngạc nhiên:
- Ông nói gì,... tôi không được hiểu.
- Có lẽ bà đã quên cả Hà thành..., làng Mọc..., cái biệt thự xinh xinh có một giàn hoa...
Người đàn bà ấy kêu lên, mắt long lanh:
- Có phải ông là cái anh chàng họa sĩ vẫn thường rình tôi ngày trước đó không?
Nàng nói tiếp:
- Thảo nào mới nhìn thấy ông tôi cũng tự nghĩ không biết đã gặp ở đâu. Tám, chín năm rồi đấy! Thế mà chúng ta còn nhận được nhau....
Mai Hạnh - tên thiếu phụ rất buồn rầu ở Vân Nam phủ. Nàng không có bạn , nàng đã lấy một người chồng gia thế cân đối với nhà nàng, cuộc đời rất bằng phẳng nơi đất khách. Đến giờ, gặp được người cùng xứ, - người đó lại dự vào dĩ vãng tươi đẹp của nàng - một họa sĩ nổi danh, nàng không có cảm tình với Lê Chất làm sao được? Nàng thường đến chỗ chàng ở trọ thăm chàng, và thuận ngồi cho chàng vẽ một bức tranh.
Một buổi sáng, hai người đi thăm một cảnh chùa Tàu cheo leo trên một đỉnh núi, Lê Chất nói với nàng:
- Tôi biết thể nào trong đời tôi cũng còn gặp Hạnh, bởi vì tôi vẫn không bao giờ quên cái buổi chiều ở làng Mọc. Nhưng số mệnh khiến chúng ta gặp nhau lần này có phải là để chúng ta chỉ có thể thành một đôi bạn mà thôi ư? Hạnh có đoán được lòng tôi lúc này không?
Mai Hạnh, giọng run run và mặt tái nhợt, giơ tay bịt miệng Lê Chất lại. Lê Chất ôm lấy nàng, nàng không cưỡng:
- Em cũng yêu anh ngay từ buổi đầu...
Thế là, hai người như sống trong một cơn mê. Mai Hạnh cố chống chọi lại với ái tình. Lê Chất thì lo ngại, tính toán, như ngồi trên đống lửa. Chàng định cùng người yêu trốn đi Nhật Bản, chàng không cần gì danh dự, chức nghiệp, dư luận của đời nữa. Khi mà người ta yêu thì còn có cần gì? Mai Hạnh thì yếu đuối hơn, rụt rè, e ngại. Nhưng sau nàng cũng nhận lời.
Lê Chất đã sắp đặt xong mọi việc, chàng trở về Hà Nội, lo lót, lấy được giấy đi, tiền bạc, đồ dùng đi xa đã sẵn sàng cả, thì phút cuối cùng, chàng nhận được một bức thư:
"Chất, anh hãy đi một mình và quên em đi, vì em không thể theo anh. Đừng giận em, tội nghiệp! Em không phải là hạng đàn bà có thể vượt hết những khó khăn như anh đã tưởng. Đến phút cuối cùng, em bỗng sợ, em sợ gia đình tan tác, khổ tâm thày mẹ em, chồng em khinh bỉ, tai tiếng ở đời, những lo ngại ở tương lai... em thấy rằng: "Nếu chúng ta đi với nhau, chưa chắc chúng ta đã sung sướng". Anh thấy chưa? Em là một đứa hèn! Em không yêu anh được như anh tưởng đâu, vì em đã hi sinh anh cho tất cả những lo ngại trên kia. Vậy mà em yêu anh có thể chết vì anh được. Trong đời anh còn nhiều chuyện anh có thể quên em được đấy! Nhưng còn em thì thực chẳng bao giờ, chẳng bao giờ! Vì em biết sẽ không bao giờ tự an ủi được bởi em đã làm hỏng đời em nếu em chẳng theo anh...".
Trong thư, một dây hoa "Tigôn" nhỏ ép rơi ra: Những nụ hoa chúm chím hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, đỏ hồng như nhuộm máu đào.
Chất đặt một cái hôn trên những cánh hoa và khóc, nhưng đó là một kẻ đàn ông có nghị lực: chàng đi du lịch xứ Phù Tang có mỗi một mình.
Bốn năm sau, một hôm họa sư Lê Chất thấy trên bàn giấy mình một phong thư viền đen báo tang. Chàng mở ra xem thì ra của người chồng Mai Hạnh báo tin rằng nàng đã chết. Họa sư đáp xe lửa đi Vân Nam ngay để một buổi chiều đặt trên mồ Mai Hạnh những dây hoa "Tigôn" màu máu đào, hình quả tim vỡ làm mấy mảnh. Rồi trở về Hà Nội, chàng mới sực nhớ ra rằng quên không hỏi để xem Mai Hạnh chết vì sầu muộn, hay vì một cơn cảm, sốt... chết về một bệnh gì?
Ngày nay, họa sư Lê Chất đã già rồi, nhưng cứ đến mùa hoa "Tigôn" nở nhiều nhất, không buổi sáng nào họa sư quên mua một ôm về để thay cho hoa cũ trong phòng vẽ, vì thứ hoa ấy chóng tàn.
Tiểu thuyết thứ bảy, 9-1937.