hoasaudongvn
28-09-2007, 11:53 PM
Theo các chuyên gia ở Trung tâm y học Clinical Biochemistry (CB) Australia thì canxi và vitamin D là hai dưỡng chất vô cùng quan trọng giúp cho hệ xương cơ thể khoẻ mạnh, nhất là ở phụ nữ, trẻ em và người già. Theo đó nếu được cung cấp đầy đủ nó sẽ có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa một số bệnh về xương như biến dạng xương, giòn, còi, nhuyễn hay loãng xương.
Vai trò vitamin D
Việc thiếu hụt vitamin D thường gây ra những loại bệnh về rối loạn xương như bệnh còi xương, chứng nhuyễn xương. Mặc dù chức năng chính của vitamin D không phải là bảo vệ xương, chống các loại bệnh về xương nhưng khi nó được kết hợp với hoóc môn tuyến cận giáp có thể làm cho tỷ trọng canxi trong máu của con người ổn định. Nguồn vitamin D có thể được cung cấp theo nhiều cách khác nhau nhưng chủ yếu vẫn từ hai nguồn chính là từ thức ăn và hấp thụ qua da, trong đó ánh sáng cực tím (ultraviolet light) rất cần để chuyển đổi hợp chất 7-dehydrocholesterol có trong da thành vitamin D.
vitamin.jpg
Vitamin D và canxi rất cần thiết cho sức khỏe
Vitamin D từ ăn uống và từ quá trình hấp thụ của da không phải là những nguồn vitamin D hoạt hóa sinh học, những nguồn vitamin D này được gọi là vitamin D3 (cholecalciferol). Trước khi vitamin D3 thực hiện các chức năng sinh học của mình thì nó phải trải qua các bước thay đổi hoá chất, trước tiên là trong gan và sau nữa là xảy ra trong thận.
Trong gan, vitamin D3 được trao đổi để trở thành 25(OH)D, sau đó lại được trao đổi tiếp trong thận để trở thành 1.25(OH)2D.25(OH)D là dạng vitamin D chính tuần hoàn trong cơ thể, còn 1.25(OH)2D thì tồn tại ở hai dạng. Bởi vậy khi đánh giá vitamin D về mặt dưỡng chất thường quan tâm nhiều đến 25(OH)D, vì vậy mà khi cơ thể thiếu hụt vitamin D người ta đều căn cứ vào hàm lượng 25(OH)D có trong máu, nếu hàm lượng này thấp có nghĩa là có thể đang thiếu hụt nguồn vitamin D.
Vai trò của canxi
Canxi là loại dưỡng chất rất cần cho các tế bào trong cơ thể để thực hiện các chức năng vốn có, ngoài việc tạo vôi hoá cho xương, răng canxi còn đảm nhận nhiều chức năng khác, như làm chất biến đưa thông báo hữu cơ để kích hoạt các hưởng ứng của tế bào trong cơ thể. Ví dụ như giúp cơ co bóp, bởi vậy tất cả các cơ trong cơ thể như cơ tim, cơ xương và cơ trơn đều phải cần đến canxi, việc bài tiết quá nhiều protein và hoóc môn của tế bào có thể gây nên hiện tượng huy động canxi vi lượng, quá trình này được chuyên môn gọi là hiện tượng exocytosis.
Ví dụ như khi một dây thần kinh của tế bào được kích hoạt, các ion canxi tập trung về phía đầu sợi trục (axon) thông qua các kênh dẫn canxi và kết quả làm cho các chất biến đưa thần kinh hoạt động. Ngoài ra canxi còn rất cần cho các bước của quá trình đông máu, các quá trình hoạt động của enzyme và quá trình kết dính giữa tế bào với tế bào.
Quá trình hoạt động của vitamin D trong cơ thể
Khi nồng độ canxi plasma thấp, vitamin D bắt đầu phục hồi về mức bình thường bằng 3 cách:
Xúc tiến quá trình hấp thụ canxi của hệ thống ruột
Làm tăng quá trình tái hấp thụ canxi trong thận
Huy động canxi từ xương để chuyển cho máu với sự hỗ trợ của hoóc môn cận tuyến giáp (PTH)
Phòng ngừa bệnh thiếu hụt vitamin D bằng phương pháp tắm nắng
Việc hấp thụ vitamin D của mỗi cá thể còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như màu da, thời tiết và hàm lượng hợp chất 7-dehydrocholesterol 1 có trên da. Theo đó những người da màu thường có khả năng hấp thụ vitamin D thấp hơn, đặc biệt là thời gian hấp thụ vitamin từ môi trường tự nhiên so với người da trắng vì vậy thời gian tắm nắng của nhóm người này cũng dài hơn.
Ngoài ra về mùa đông lượng ánh sáng tia cực tím hấp thụ kém hơn mùa hè vì người ta mặc nhiều quần áo và tần suất ánh sáng mùa đông cũng yếu hơn. Người già thường có khả năng hấp thụ vitamin D thấp hơn người trẻ nên thời gian tắm nắng cũng cần phải lâu hơn.
Bằng cách ăn uống
Cung cấp vitamin D cho cơ thể qua ăn uống như ăn đa dạng, ví dụ như sữa, cá béo, trứng, gan, bơ... vitamin D là nguồn dưỡng chất hòa tan trong mỡ nên nó rất khó hấp thụ bởi hệ thống tiêu hóa phải huy động đến muối mật cho việc hấp thụ vitamin D và mỡ.
Gan tiết ra mật, mật này có chứa các chất muối, nó được ngấm vào hệ thống ruột non để hoà tan các loại mỡ và các loại vitamin khác. Giữa các bữa ăn, mật được lưu giữ trong túi mật nhưng sau khi ăn nó sẽ được tiết ra để làm nhiệm vụ để giúp cơ thể hấp thụ mỡ vì vậy những người đã cắt túi mật sẽ không làm được điều này. Ngoài ra nhưữngngười mắc bệnh về gan cũng gặp khó khăn trong vệc sản xuất mật. Vì vậy nhóm người này thường mắc luôn cả bệnh thiếu hụt vitamin D vì các loại bệnh có liên quan đến hệ thống và chức năng tiêu hoá của ruột. Tuy nhiên trong trường hợp có quá nhiều vitamin D cũng không tốt, có thể gây chứng nhiễm độc vitamin D.
Vai trò vitamin D
Việc thiếu hụt vitamin D thường gây ra những loại bệnh về rối loạn xương như bệnh còi xương, chứng nhuyễn xương. Mặc dù chức năng chính của vitamin D không phải là bảo vệ xương, chống các loại bệnh về xương nhưng khi nó được kết hợp với hoóc môn tuyến cận giáp có thể làm cho tỷ trọng canxi trong máu của con người ổn định. Nguồn vitamin D có thể được cung cấp theo nhiều cách khác nhau nhưng chủ yếu vẫn từ hai nguồn chính là từ thức ăn và hấp thụ qua da, trong đó ánh sáng cực tím (ultraviolet light) rất cần để chuyển đổi hợp chất 7-dehydrocholesterol có trong da thành vitamin D.
vitamin.jpg
Vitamin D và canxi rất cần thiết cho sức khỏe
Vitamin D từ ăn uống và từ quá trình hấp thụ của da không phải là những nguồn vitamin D hoạt hóa sinh học, những nguồn vitamin D này được gọi là vitamin D3 (cholecalciferol). Trước khi vitamin D3 thực hiện các chức năng sinh học của mình thì nó phải trải qua các bước thay đổi hoá chất, trước tiên là trong gan và sau nữa là xảy ra trong thận.
Trong gan, vitamin D3 được trao đổi để trở thành 25(OH)D, sau đó lại được trao đổi tiếp trong thận để trở thành 1.25(OH)2D.25(OH)D là dạng vitamin D chính tuần hoàn trong cơ thể, còn 1.25(OH)2D thì tồn tại ở hai dạng. Bởi vậy khi đánh giá vitamin D về mặt dưỡng chất thường quan tâm nhiều đến 25(OH)D, vì vậy mà khi cơ thể thiếu hụt vitamin D người ta đều căn cứ vào hàm lượng 25(OH)D có trong máu, nếu hàm lượng này thấp có nghĩa là có thể đang thiếu hụt nguồn vitamin D.
Vai trò của canxi
Canxi là loại dưỡng chất rất cần cho các tế bào trong cơ thể để thực hiện các chức năng vốn có, ngoài việc tạo vôi hoá cho xương, răng canxi còn đảm nhận nhiều chức năng khác, như làm chất biến đưa thông báo hữu cơ để kích hoạt các hưởng ứng của tế bào trong cơ thể. Ví dụ như giúp cơ co bóp, bởi vậy tất cả các cơ trong cơ thể như cơ tim, cơ xương và cơ trơn đều phải cần đến canxi, việc bài tiết quá nhiều protein và hoóc môn của tế bào có thể gây nên hiện tượng huy động canxi vi lượng, quá trình này được chuyên môn gọi là hiện tượng exocytosis.
Ví dụ như khi một dây thần kinh của tế bào được kích hoạt, các ion canxi tập trung về phía đầu sợi trục (axon) thông qua các kênh dẫn canxi và kết quả làm cho các chất biến đưa thần kinh hoạt động. Ngoài ra canxi còn rất cần cho các bước của quá trình đông máu, các quá trình hoạt động của enzyme và quá trình kết dính giữa tế bào với tế bào.
Quá trình hoạt động của vitamin D trong cơ thể
Khi nồng độ canxi plasma thấp, vitamin D bắt đầu phục hồi về mức bình thường bằng 3 cách:
Xúc tiến quá trình hấp thụ canxi của hệ thống ruột
Làm tăng quá trình tái hấp thụ canxi trong thận
Huy động canxi từ xương để chuyển cho máu với sự hỗ trợ của hoóc môn cận tuyến giáp (PTH)
Phòng ngừa bệnh thiếu hụt vitamin D bằng phương pháp tắm nắng
Việc hấp thụ vitamin D của mỗi cá thể còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như màu da, thời tiết và hàm lượng hợp chất 7-dehydrocholesterol 1 có trên da. Theo đó những người da màu thường có khả năng hấp thụ vitamin D thấp hơn, đặc biệt là thời gian hấp thụ vitamin từ môi trường tự nhiên so với người da trắng vì vậy thời gian tắm nắng của nhóm người này cũng dài hơn.
Ngoài ra về mùa đông lượng ánh sáng tia cực tím hấp thụ kém hơn mùa hè vì người ta mặc nhiều quần áo và tần suất ánh sáng mùa đông cũng yếu hơn. Người già thường có khả năng hấp thụ vitamin D thấp hơn người trẻ nên thời gian tắm nắng cũng cần phải lâu hơn.
Bằng cách ăn uống
Cung cấp vitamin D cho cơ thể qua ăn uống như ăn đa dạng, ví dụ như sữa, cá béo, trứng, gan, bơ... vitamin D là nguồn dưỡng chất hòa tan trong mỡ nên nó rất khó hấp thụ bởi hệ thống tiêu hóa phải huy động đến muối mật cho việc hấp thụ vitamin D và mỡ.
Gan tiết ra mật, mật này có chứa các chất muối, nó được ngấm vào hệ thống ruột non để hoà tan các loại mỡ và các loại vitamin khác. Giữa các bữa ăn, mật được lưu giữ trong túi mật nhưng sau khi ăn nó sẽ được tiết ra để làm nhiệm vụ để giúp cơ thể hấp thụ mỡ vì vậy những người đã cắt túi mật sẽ không làm được điều này. Ngoài ra nhưữngngười mắc bệnh về gan cũng gặp khó khăn trong vệc sản xuất mật. Vì vậy nhóm người này thường mắc luôn cả bệnh thiếu hụt vitamin D vì các loại bệnh có liên quan đến hệ thống và chức năng tiêu hoá của ruột. Tuy nhiên trong trường hợp có quá nhiều vitamin D cũng không tốt, có thể gây chứng nhiễm độc vitamin D.